Podczas kupowania lub modernizacji komputera warto dokładnie poznać działanie i parametry poszczególnych części, by móc dokonać jak najlepszego wyboru. Jednym z najważniejszych komponentów jest pamięć RAM. Na co zwrócić uwagę przy zakupie tego komponentu?

RAM – co to jest?

Pamięć komputera dzieli się na dwa rodzaje: wewnętrzną (operacyjną), i zewnętrzną (nazywaną także pamięcią peryferyjną lub masową). Pierwsza z nich wyróżnia się bezpośrednim dostępem z poziomu procesora, z kolei druga – przechowywaniem danych także po odłączeniu od zasilania. Do pamięci zewnętrznej zalicza się przede wszystkim dyski twarde i napędy SSD, a także przenośne nośniki, takie jak pendrive’y. Pamięć operacyjna to natomiast rejestr procesora, cache i właśnie RAM. Ze względu na swoje zastosowanie RAM, podobnie jak inne rodzaje pamięci wewnętrznej, cechuje się przede wszystkim bardzo dużą prędkością zapisu i odczytu danych – nawet kilkanaście razy większą niż w przypadku napędu SSD.

Za co odpowiada pamięć RAM?

Skrót RAM rozwija się jako „random-access memory” – „pamięć o swobodnym dostępie”. To właśnie tutaj komputer przechowuje wszystkie procesy, które działają w danym momencie, jak również otwarte pliki czy wyniki bieżących obliczeń. Pamięć RAM jest niezbędna do uruchomienia systemu operacyjnego i każdego programu, z którego chcemy skorzystać. Gdy wyłączamy komputer, dane zapisane w RAM-ie są usuwane już po kilku milisekundach. Przy wyborze odpowiedniego produktu należy zwrócić uwagę na kilka istotnych parametrów, które wpłyną na komfort użytkowania całego urządzenia.

Najważniejsze parametry pamięci RAM

Kluczową częścią specyfikacji jest rozmiar kości RAM, jednak to nie wszystko – liczą się także kwestie takie jak taktowanie, opóźnienie czy rodzaj pamięci. Co więcej, przed podjęciem decyzji należy sprawdzić, jaki RAM będzie pasować do komputera. Zarówno płyta główna, jak i procesor obsługują określone parametry pamięci operacyjnej. W specyfikacji tych komponentów znajdziemy informacje o maksymalnej prędkości, rozmiarze, a także wspieranych rodzajach RAM-u.

Pojemność kości

To zazwyczaj pierwszy parametr, na który zwracamy uwagę. Od rozmiaru kości zależy, ile programów zmieści się w pamięci w danym momencie, co ma bezpośredni związek z tym, jak wiele zadań możemy wykonywać jednocześnie. Przy niedostatecznej ilości pamięci operacyjnej system może posiłkować się tzw. plikiem wymiany, czyli przechowywać na dysku dane obsługiwane zazwyczaj przez RAM. Pamiętajmy jednak, że prędkość pamięci masowej jest znacznie mniejsza – zdecydowanie warto zadbać, by RAM był w stanie obsłużyć wszystkie potrzebne nam programy.

W teorii 2 GB wystarczy do obsługi Windowsa i innych systemów operacyjnych, lecz musimy pamiętać również o innych aplikacjach. Za odpowiednią wartość do komfortowej pracy uznaje się obecnie 8 GB RAM-u – wielu użytkowników doceni jednak większą pojemność kości, na przykład 16 czy nawet 32 GB. Dotyczy to szczególnie graczy i osób wykonujących prace, które w sporym stopniu obciążają komputer, takie jak obróbka wideo. Co więcej, zdecydowana większość płyt głównych pozwala na podłączenie więcej niż jednej kości RAM – zazwyczaj mamy do dyspozycji 4 sloty.

Częstotliwość taktowania pamięci RAM

Zbyt mały rozmiar pamięci RAM jest zauważalny głównie w przypadkach, gdy chcemy robić wiele rzeczy naraz. Przy pracy na jednym czy dwóch programach może okazać się, że nawet niewielka kość nie będzie całkowicie zapełniona. Inaczej wygląda kwestia częstotliwości taktowania, czyli prędkości RAM-u – to parametr, który ma wpływ na komfort pracy w każdym momencie.

Taktowanie jest określane w megahercach – zasada jest tutaj dość prosta: im wyższa częstotliwość, tym sprawniej RAM obsłuży system i programy. Aby cieszyć się dobrą wydajnością, warto zainwestować w kości o taktowaniu od 2 666 do 3 200 MHz. Wartości powyżej 3 600 MHz dadzą nieco lepsze rezultaty, jednak wiążą się także z większymi wydatkami.

Opóźnienie (timing) pamięci RAM

W tym przypadku zasada jest odwrotna – im niższe opóźnienie, tym sprawniejsza kość pamięci. Timing określa liczbę cykli zegara, które upływają przed otrzymaniem pojedynczego bajtu z pamięci. Co ciekawe, w przypadku starszych kości RAM bezwzględne wartości opóźnień są znacznie niższe. Jest to jednak parametr, który musimy brać pod uwagę w komplecie z taktowaniem. Aby określić realną wydajność pamięci, należy podzielić liczbę cykli opóźnienia przez częstotliwość zegara kości.

Co to jest DDR? Standardy pamięci RAM

Sam termin DDR oznacza „Double Data Rate”, czyli „podwójną szybkość transferu danych”. Pamięć działająca w tym standardzie może przesyłać informacje dwukrotnie w czasie jednego cyklu zegara, co pozwala na znaczne zwiększenie wydajności. Aktualnie zdecydowana większość kości RAM wykorzystuje DDR, jednak technologia doczekała się już pięciu generacji. Kolejne edycje standardu wprowadzają ulepszenia pod względem częstotliwości taktowania, maksymalnego rozmiaru oraz zużycia energii. Większość użytkowników stawia obecnie na DDR4, jednak parę lat temu pojawiła się nowa wersja – DDR5 – która oferuje jeszcze lepsze parametry.